Terwijl het nieuws van een moord in London zich via de krant en radio verspreidt, is een groep van gasten ingesneeuwd in pension Monkswell Manor. Wanneer een brigadier van politie arriveert, ontdekken de gasten dat de moordenaar in hun midden is. Eén voor éen onthullen de verdachte karakters hun (duistere) geheimen. Wie van hen is de moordenaar? Wie zal het volgende slachtoffer zijn? En wordt het “Three Blind Mice” mysterie ontrafelt voordat er weer een “muis” in de val sterft?
The Mousetrap ging op 25 november 1952 in Londen in première en is de langstlopende toneelvoorstelling ter wereld. Agatha Christie heeft bepaald dat het verhaal nooit verfilmd mag worden, mede daardoor is de identiteit van de werkelijke moordenaar het best bewaarde geheim in de theaterwereld. Er is maar één manier om erachter te komen en dat is in het theater. Deze nieuwe versie, vertaald en geregisseerd door Jasper Verheugd, biedt de kans om kennis te maken met dit toneelstuk zonder de reis naar Engeland te hoeven maken.
De typisch Engelse sfeer in de boeken, toneel- en filmversies van de verhalen van Agatha Christie vinden we helaas niet terug in deze voorstelling. De eerste scene speelt zich, bijna onzichtbaar af, achter de ramen van het pension. Nadat het pension zich, net zoals bij de musical Mary Poppins, openvouwt, zien we dat het cartoonachtige cardboarddecor en de kostuums zijn uitgevoerd in een monochromatische grijze kleur. Dit poogt wellicht het gevoel te geven dat we naar een zwart-wit film kijken maar het creëert eerder een afstand tot het publiek. Ook het overdadig gebruik van rook- en lichteffecten werkt verstorend. Dit alles werkt niet mee aan de illusie dat we in een Engels landhuis zijn.
Ondanks dat er genoeg (foam-)sneeuw aanwezig is, krijgen we nergens het gevoel dat het binnen warm en buiten het pension koud is. In de versie die al 70 jaar in Londen speelt wordt iedere keer als er een deur of raam opengaat een windmachine (nog steeds dezelfde uit 1952) gebruikt om aan de sneeuwstorm om het huis klank te geven. Dát geluid ontbreekt hier, wel is er een continu tikkende klok aanwezig. Welke ook continu aanwezig zijn, en wederom iets van de illusie verstoren, zijn de nogal zichtbare groteske headset microfoons voor de acteurs. Dit toneelstuk zou bij uitstek geschikt zijn om niet of licht versterkt uit te voeren. Nu stoort het bijvoorbeeld dat microfoons te laat open gaan en dat het geluid niet van de juiste kant lijkt te komen: iemand staat links op het toneel te praten en het stemgeluid galmt rechts uit de geluidsinstallatie.
Muzikaal begint deze versie niet met het kinderliedje “Thee Blind Mice”, zoals in het script van Agatha Christie, maar om een onbegrijpelijke reden met Kurt Weils opzwepende “Kanonensong”. De andere Engelse kinderliedjes uit het originele script zijn verdwenen en zelfs “Three Blind Mice” in de slotscene is vervangen door een klassiek pianowerkje. De spanning die het gebruik van deze liedjes normaal gesproken oproept is volledig verdwenen. Overigens is de “Kanonensong” bij aanvang van de voorstelling onder een kleurrijke titel leader geplaatst, welke we eerder bij een televisieserie of film zouden verwachten.
De acteurs krijgen in deze regie helaas niet de kans om hun karakters echt te ontwikkelen. Op een nogal kluchtige en op de lach spelende manier worden de teksten uitgesproken. Het lachen om het ongemak en de scherpheid van de karakters ontbreekt hier volledig en dit werkt niet mee om nieuwsgierigheid op te wekken naar of mee te leven met de personages. Hierbij moet ook vermeld worden dat er, op de première, regelmatig naar teksten gezocht moest worden en de dialogen hierdoor zeer onnatuurlijk overkwamen. Na de moord op een van de karakters voor de pauze werd dit na de pauze al iets beter.
Deze vertaling houdt zich grotendeels aan het script van Agatha Christie maar mist het Engelse gevoel met veel gejijjouw en weinig gevoel voor (behouden/doorbreken van) het decorum. Erg jammer is dat in de slotscenes de kenmerkende Agatha Christie uitleg gedeeltelijk is weggelaten. Zo zijn er nogal wat onafgemaakte lijntjes en blijven de identiteit en beweegredenen van enkele karakters onduidelijk.
Deze kluchtige versie van The Mousetrap weet de theaterbezoekers niet te verleiden om op te gaan in de ‘whodunit’. Het plot trekt zich als een film voorbij en de toeschouwer mist het gevoel er echt betrokken bij te zijn. Het mist de Engelse sfeer, ontbreekt aan inleving in de karakters, nieuwsgierigheid naar het plot en, helaas ook, aan spanning. Door in deze versie vooral de nadruk op vermaak te leggen, blijkt deze klassieker ondergesneeuwd te zijn.
Klik hier voor de speellijst
Gezien 15 november Koninklijke Schouwburg Den Haag.
The Mousetrap, kluchtige versie van de wereldberoemde ‘whodunit’
