“Ik werk, dus ik leef,” maakt Emma zichzelf wijs. Maar dan wordt ze opgenomen op de paaz, oftewel de psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis. Waarom begrijpt ze niet. Ze heeft een goed leven, met fijn werk en een leuke vriend en ja, ze wil dood, maar uiteindelijk wil iedereen dat toch? Emma ontdekt het leven op de paaz, maar voornamelijk ontdekt ze dingen over zichzelf. Myrthe van der Meer schreef PAAZ, een roman waarin ze haar eigen ervaringen van de paaz verwerkte. Van dit boek is nu een voorstelling gemaakt waarin Yora Rienstra de hoofdrol op zich neemt.
Rienstra speelt een anderhalf uur durende monoloog, die geen moment verveelt. Dat komt allereerst door het script, geschreven door Inge Ipenburg, dat vlot en humorvol is, maar waarin onderwerpen als depressie en suïcide niet worden gemeden. Sterker nog, ze worden door het door Rienstra gespeelde personage expliciet genoemd en gebruikt voor een flinke dosis zelfspot. Naast de zelfspot komt de humor ook voort uit Rienstra’s imitaties van psychologen en psychiaters, die wellicht bij ervaringsdeskundigen in de psychiatrie voor herkenning zullen zorgen.
Hoewel de voorstelling vol humor zit, wordt zeker niet lacherig omgegaan met depressie. De humor is eerder een middel om voor luchtigheid te zorgen na een serieuze scène, waarbij de zaal ademloos toe zit te kijken. Vooral de momenten waarin Rienstra voor een camera gaat zitten en haar gezicht op een stapel klinisch witte dozen laat projecteren, bezorgen kippenvel. Rienstra’s mimiek – vooral die sprekende ogen – is hierin zo sterk dat je niet anders kan dan meeleven met haar personage. De kracht van de voorstelling ligt echter voornamelijk in de humorvolle, maar toch pijnlijke situaties: die waarvan je weet dat je er door de ernst van de situatie eigenlijk niet om mag lachen.
PAAZ is een solovoorstelling, maar spel, regie, vormgeving, script en geluid zijn in dit geval volledig gelijkwaardig. Samen hebben alle leden van de productie een zeer indrukwekkende voorstelling neergezet, die het moeilijke onderwerp van depressie op een luchtige wijze bespreekbaar maakt.
PAAZ speelt tot en met april door het hele land. Ga voor meer informatie naar www.solostories.nl Theaterparadijs bezocht de première op 9 februari 2017.