Voor de eerste generatie mensen uit Suriname die naar Nederland emigreerden is Nederland het beloofde land. In Nederland is alles, werk, ruimte, een mooi huis en nog zoveel meer.
Op vijftien jarige leeftijd maakt ook Ryan Djojokarso de reis van Suriname naar Nederland. Zijn verhaal en de antwoorden van andere Surinamers op de vraag; “Faf a libi?” ( Hoe staat het leven? ) vormen de basis voor de voorstelling LIBI.
Hoe akelig is het als je een recensie schrijft over een voorstelling die je tot diep in je ziel geraakt heeft, en je weet dat deze voorstelling maar twee keer gespeeld gaat worden? Aan de éne kant ben ik zo gelukkig dat ik heb mogen genieten en aan de andere kant is het zo jammer dat zo weinig mensen deze bijzondere voorstelling ook mogen ervaren.
Zodra ik de zaal in mag valt mij één ding meteen op. Ik zie een groot, donker en ontzettend leeg toneel. Dan klinkt er een stem. Deze stem vertelt over de eerste ervaring met het nieuwe thuis, Nederland. Achterop het toneel wordt een dijk van witte zakken zichtbaar. Hier en daar komt er beweging in de zakken. Stem vertelt over sneeuw en ijs. En dat je kunt schaatsen op dat ijs. Maar dat er ook ijzel is en dat is gevaarlijk.
De zakken worden geopend en uit die zakken komt sneeuw, heel veel sneeuw. Echt een ontroerend mooi toneelbeeld. Alsof er nog niet genoeg sneeuw is dwarrelen sneeuwvlokken vanuit de lucht het toneel op. De kwaliteit van deze openingsscène wordt door de hele voorstelling heen getrokken.
Aan de hand van korte anekdotes en ervaringen worden we getuige van hoe het voor die mensen was om in Nederland aan te komen. Was Nederland wel dat beloofde land?
Eigenlijk is de geschiedenis van de Surinaamse immigranten vrij onbekend in ons land. Ryan Djojokarso en Raoul de Jong hebben met LIBI op een weergaloze manier de emoties, die bij deze periode horen, vast kunnen leggen. De combinatie van de gesproken teksten, muziek, een enorme strakke choreografie en de prachtige stem en liedjes van Jeangu Macrooy maken LIBI een unieke voorstelling die niet vaak te zien is in het theater. Alles is in deze voorstelling is in evenwicht, de teksten, de choreagrafie maar vooral ook het gebruik van de techniek.
Er gebeurt op het toneel zoveel dingen tegelijkertijd en ieder onderdeel versterkt het verhaal wat uitgebeeld wordt. Op een bepaald moment dwarrelen meerdere parasols vanuit de toneelkap naar beneden, hier zie je hoe goed hoe over alles is nagedacht. De dansscène, die in de kleuren van de Surinaamse vlag is uitgelicht, heeft ook weer zo’n extra accent. Mijn complimenten aan Alte Jan van Kampen voor het Licht en Davy van Gerven voor het decorontwerp.
De soms subtiele en dan weer uitbundige kostuums van Elsemarijn Bruys zijn de kersen op de taarten.
Iedere scène is een kunstwerkje op zichzelf.
LIBI heeft mij geraakt en heeft de een klein stukje van de gezamenlijke geschiedenis tussen Suriname en Nederland duidelijk kunnen maken. Ik heb een toneelvorm mogen beleven waar ik nog heel lang van zal nagenieten.
Gezien op 14 september 2019 in het Zuiderstrandtheater Den haag