Ondergetekende recensent is ooit vrij vluchtig in Arnhem geweest. Voornamelijk om te winkelen en om in de plaatselijke Pathé naar The Last Jedi te kijken in IMAX 3D. Deze zuiderbuur van jullie heeft een hart voor Nederland, maar om de één of andere reden hebben we nog nooit echt onze tijd voor de Gelderse stad kunnen nemen. Tot nu. Want hoewel we als Belgen pas op 15 juni echt terug mogen reizen, ontdekken we dankzij theatergroep ECHO en De Vlieg de stad op een erg bijzondere manier. Ondergronds zelfs, dankzij hun gelijknamige hoorspel waarvan de eerste aflevering zondagavond in première ging.
Cultuur in lockdown
De coronacrisis en de bijhorende (al dan niet “intelligente”) lockdown heeft een ongeziene impact op de cultuur-, theater- en eventwereld. Creatieve processen stopten, het publiek viel weg, het aantal voorstellingen dat werd geannuleerd is absurd, de zalen staan leeg, … Veel gezelschappen zochten alternatieven om hun publiek toch te bereiken of om de drempel voor een eventueel nieuw publiek te verlagen. Het aantal onlinealternatieven groeide snel. In Vlaanderen kwamen verschillende theaterhuizen met een streamingaanbod op www.podiumaanhuis.be, het Londense National Theatre startte met NT at Home, Stage Memories werd gelanceerd, Andrew Lloyd Webber organiseerde The Shows Must Go On, …
Nu komen we in de fase van nieuwe (eventueel betalende) theaterexperimenten: lezingen van nieuw werk, livevoorstellingen in een lege zaal, streamingfestivals, … Eén van de interessantste voorbeelden van nieuw “lockdownwerk” komt van het Vlaamse SKaGeN (www.skagen.be) die met behulp van WhatsApp de voorstelling WATCHAPP #1 brachten waarbij we drie weken lang getuige waren van een gesprek tussen Emmi en Leo. Een heerlijke, voyeuristische guilty pleasure die helemaal top werd dankzij de virtuele foyers waar er over het gesprek kon gediscussieerd worden (en er zelfs nieuwe vriendschappen ontstonden). Een aanrader!
Hoorspel (of podcast zo u wil)
En dat brengt ons dan naar het volgende theaterexperiment: ‘Ondergronds’, het hoorspel (of podcast zo u wil) van tgECHO en De Vlieg.
Arnhemmer Laurens van Lottum ontdekte eind mei bij toeval een nog niet eerder ontdekt ondergronds gangenstelsel, toen hij zijn sleutels liet vallen in een put bij de Mariënburgstraat in Arnhem. Een simpel telefoontje naar de gemeente zou het probleem hebben opgelost, maar het openen van deze put werd angstvallig tegengehouden. Via een omweg is het hem alsnog gelukt in de put te komen. Omdat de gang van zaken zo vreemd was, is hij geluidsopnames gaan maken. Toen hij deze liet horen aan collega’s Anna Schoen en Linda Zijl werd het idee voor een podcast geboren.
Al eeuwenlang gaan er geruchten rond over het gangenstelsel onder Arnhem. Oude panden in de binnenstad zouden verbonden zijn met kerken en kloosters. Maar wat er nou werkelijk van waar is, is tot nu toe altijd onduidelijk gebleven. In ‘Ondergronds’ komen we daar stukje bij beetje achter…
In de Put
De eerste aflevering van ‘Ondergronds’ – ‘In de Put’ – weet op een héérlijke manier de luisteraar te verwarren door op een zeer doordachte manier steeds opnieuw te klinken als een serieuze, onderzoeksjournalistieke podcast. Alle elementen zijn er: verdachte interviews, louche ontmoetingen en een sterk uitgangspunt. Dat terwijl ‘Ondergronds’ natuurlijk gewoon een uitstekend gemaakt hoorspel is. Een schitterende balans tussen fictie en non-fictie.
Dat begint al bij de heerlijk mysterieuze inleiding waarbij de “Stranger Things”-sfeer nooit ver weg is. De heerlijke synthesizerklanken zwellen aan terwijl het verhaal zich ontplooit. Verderop in de aflevering blijkt die synthsoundtrack een ijzersterk element te zijn in de sfeeropbouw terwijl het verhaal steeds vreemder en samenzweerderiger begint te worden. Complottheorieliefhebbers zullen smullen van ‘Ondergronds’.
Behapbaar kwartier
De eerste aflevering van ‘Ondergronds’ was een heerlijk behapbaar kwartiertje spannend ontspannen. Ogen dicht, oordopjes in en even helemaal in die Arnhemse Mariënburgstraat ondergedompeld worden in een sterk verhaal. De tweede aflevering gaan we vanavond met véél plezier op dezelfde manier beluisteren al was het maar omdat we die cliffhanger aan het einde van de eerste aflevering niet kunnen loslaten... Een heerlijk kwartiertje voor jezelf dankzij dit uitstekend gemaakt hoorspel. We gunnen het je.
‘Ondergronds’ van tgECHO en De Vlieg loopt tussen 7 en 14 juni op www.tgecho.com. Luisteren is gratis, maar doneren is lief.